Fortuna
We staan nogal open voor signalen en wonderlijke aanwijzingen. “Hier willen we de bron hebben,” zeiden we tegen de boormeester, met de wijsvinger een cirkel in het zand trekkend. En daar lag ze, midden in de cirkel: Vrouwe Fortuna, op een glasfragment van een 17-eeuwse wijnfles. Fortuna, de Romeinse godin van het lot. Zij degradeert alle biernamen die we hebben verzameld tot hulpeloze kreten. We volgen Fortuna. Dat is overigens geen garantie voor geluk of succes; we aanvaarden slechts het lot. Spannend.
Missie
Fortuna Vlieland is een onderneming. Maar in ons hart zijn we eerder een beweging. We doen Vlieland in een flesje, zodat iedereen het eiland diep van binnen kan ervaren. We doen dat in een zorgvuldig ontworpen gebouw, als menselijke bijdrage aan de natuurlijke schoonheid van het eiland. En we doen dat vanuit een heldere visie op schaarste aan natuurlijke hulpbronnen.
Fortuna Vlieland is een initiatief van Bojan Bajic en Gosse Beerda. Wat ons bindt? Een sterk verlangen om ‘te maken’. Dat kan van alles zijn. Zelfs bestemmingen en bijzondere gebeurtenissen. En nu dus ambachtelijk bier en bruisend water.
Brouwen
Bierbrouwen is niet zo ingewikkeld; exceptioneel goed bier brouwen daarentegen een ware kunst. Onze brouwmeester weet er inmiddels alles van. Brouwtheorie vindt hij boeiend, maar proeven en experimenteren, daarin schuilt het echte bieravontuur.
Fortuna Vlieland werkt intensief samen met gastbrouwers. Vaak prijswinnende bierontwerpers, soms zelfs de breinen achter grote labels die op Vlieland tijd en ruimte krijgen om nieuwe combinaties te onderzoeken.
Gelukkig hebben we op Vlieland de belangrijkste voorwaarde voor het allerbeste bier prima voor elkaar: zuiver en kraakhelder water uit eigen bron. Granen, hop en gist moeten we importeren; louter de allerhoogste kwaliteit mag naar Vlieland. De smaakdominante ingrediënten van onze bieren komen altijd van het eiland. En dan de brouwapparatuur; die is vervaardigd door brouwerijmachinefabriek met wereldfaam Kaspar Schulz. Zijn we best trots op.
In minstens één opzicht vinden collega-brouwers ons een beetje gek: tijdens het rijpen van onze bieren spelen we muziek, bij voorkeur live. En geloof het of niet: dat proef je.
Waterbron
Het begint met een regenbui boven Vlieland, ergens diep in de vorige eeuw. Het water wordt door de duinen opgenomen en gefilterd. Daar treffen wij het vandaag aan op een diepte van 14 tot 26 meter. Buitengewoon helder en zuurstofrijk. Volgens deskundigen mag het gerekend worden tot het beste water ter wereld. Of water schaars is op Vlieland? Dat is een hardnekkige fabel. Vlieland beschikt over enorme voorraden zoet water; een voorraad die bovendien jaarlijks wordt aangevuld met nieuw regenwater.
Bruisend water
Het bottelen van water heeft voor ons slechts één doel: de import van verrijkt water naar het eiland verminderen. Want waarom zou je water in flessen een lange weg naar Vlieland laten afleggen, als op het eiland het beste water van de wereld gewoon uit de kraan komt? Dus wil je op Vlieland plat water: drink het gewoon uit de kraan. Wil je bruisend water: kies dan – binnenkort – een van de koolzuurhoudende waters van Fortuna Vlieland.
Gebouw
De huisvesting van Fortuna Vlieland is een ontwerp van Adema Architecten in Dokkum. We kwamen bij Adema aan tafel met een schetsje geïnspireerd op een stormparaplu. Adema kwam terug met een piramide. Nu staat er een gebouw dat zoveel mogelijk naar gulden snede-verhoudingen is ontworpen. Architectuur in lijn met natuurwetten van esthetiek.
Zie het als een scherp gesneden houten duin, verpakt in vergrijzend en verantwoord verduurzaamd naaldhout. Fortuna Vlieland markeert de overgang van natuur en bebouwing; beoogt een brug te slaan tussen beide. In het interieur sluiten technisch roestvaststaal en warm hout een spannend verbond. De gebouwgebonden installatie draait volledig op zonne-energie.
Footprint
Fortuna Vlieland is gevuld met schoonheid en goede bedoelingen. Maar om dit illustere duo onder dak te brengen moest er nogal wat gebeuren. Op de plek waar nu de brouwerij staat, stond voorheen een eenvoudige loods. Die is voorzichtig gedemonteerd en 200 meter verderop weer opgebouwd. Voor de nieuwbouw zijn aanzienlijke hoeveelheden materiaal naar het eiland gebracht. Dit leek soms te botsen met het maatschappelijk wenselijke: minder spullen, minder uitstoot, meer balans.
De komende jaren verwachten we de ecologische impact van dit initiatief per saldo te kunnen ombuigen naar ecologisch rendement. Met een energie-producerend gebouw, met lokale producten voor de (groeiende) lokale behoefte. En dus in ons geval: met een aanzienlijke reductie van transport en emballage van geïmporteerde bieren en bronwater.
Mensen
Gosse Beerda
Gosse Beerda trok in 1998 de aandacht met de aanschaf van de Vuurtoren van Harlingen. Hij maakte er een geliefd slaapplekje van. In de jaren erna volgden meer initiatieven. De reddingsboot en de havenkraan in Harlingen helpen de vuurtoren bij de ontvangst van gasten uit de hele wereld. In een voormalige werf in IJlst stimuleert hij gasten het Friese binnenwater te verkennen en samen met Bojan is hij bedenker en oprichter van Podium Vlieland.
Bojan Bajic
Bojan Bajic is in 2001 – zoals hij het zelf graag zegt – aangespoeld op Vlieland. Gevlucht voor de vijandelijkheden in zijn geboortestreek. Hij kwam met opgestroopte mouwen het eiland op. Dankzij baantjes als kamermeisje, afwasser, stratenmaker en fietsenmaker raakte hij verweven met het eiland en de eilanders. Met de oprichting van Podium Vlieland – een theater en ijssalon in de Dorpsstraat - werd definitief duidelijk: Bojan is volledig met Vlieland versmolten.
Waddenfonds
Het Waddenfonds heeft bijgedragen aan de totstandkoming van Fortuna Vlieland. Subsidie is verleend voor de ambitie van de onderneming op het gebied van educatie, expositie, ambassadeurschap en landschap-gerelateerde architectuur. De bijdrage van het Waddenfonds bedraagt circa 15 procent van de totale projectkosten.
